De bewindspersoon als (sterke?) polderaar
"Bedrijven moeten nadenken over hoe ze met de bestaande mensen meer kunnen doen.” SZW-Minister Eddy van Hijum voorziet de noodzaak van scherpe keuzes. Dringt hij werkgevers- en werknemersorganisaties tot meer samenwerking?

Arbeidsmigratie
De NSC-bewindspersoon is niet vaak in de publiciteit. Onlangs liet hij zich twee keer interviewen.
NRC publiceerde 11 januari een vraaggesprek, vrijwel uitsluitend over het onderwerp arbeidsmigratie. Hij noemt de situatie “Nederland onwaardig”. En zegt: “Er is te veel geleund op vrijwilligheid uit de branche”. Afspraken in cao’s vind hij belangrijk voor verbetering, hij stelt sociale partners daartoe alleen te kunnen stimuleren. Het wellicht alleszeggende citaat van de bewindspersoon, tevens kop van het artikel: “Ik herken me niet in het beeld dat wij nu dingen vooruitschuiven”.

Arbeidsmarkt
Interessant voor de arbosector is een interview in het digitale PersoneelsWerk-magazine (PW) van 13 januari. Redacteur Nicolette van den Hout vraagt de minister naar het uitblijven van de aangekondigde vijf wetsvoorstellen, waaronder ‘meer zekerheid flexwerkers’, ‘ao-verzekering zzp’ers’, en ‘2^e jaar, 2^e spoor voor mkb’. Van Hijum had recent in de Kamer al gezegd gas te willen geven. Alle voorwerk deed Rutte-III al. De minister in het interview: “In algemeenheid houd ik me aan het pakket, maar als er iets bedacht is wat niet uitvoerbaar is, kom ik terug naar de Kamer."

Slapende dienstverbanden
De compensatieregeling transitievergoeding vervalt per juli 2026. Velen vrezen het dan opnieuw opkomen van slapende dienstverbanden. De bewindspersoon zegt in het interview dat tot nu niet te delen. "Maar we zullen het in de gaten houden."

Krapte: scherpe keuzes
Van Hijum is heel duidelijk: "Geen enkel kabinet gaat de arbeidsmarktkrapte oplossen.” Hij verwijst naar de vergrijzing en economische ontwikkelingen. “De krapte is een gegeven. De inzet van arbeidsmigranten is daar geen oplossing voor. Het is goedkoop en makkelijk, maar het is een tijdelijke oplossing." Het kabinet wil daarom discussie over welk soort werk we in Nederland wel en niet willen. Het vroeg de Sociaal-economische Raad (SER) om advies. Dat komt in de zomer van 2025. "Dat zal in een aantal sectoren tot scherpe keuzes gaan leiden over hoe je met arbeid omgaat", zegt Van Hijum.

“Slimmer werken”
De sleutel tot succes? "Bedrijven moeten nadenken over hoe ze met de bestaande mensen meer kunnen doen. We moeten slimmer werken. Om- en bijscholing maakt daar een belangrijk onderdeel van uit." De PW-redacteur wijst erop hoe het kabinet bezuinigt op subsidies voor om- en bijscholing. "Alle bezuinigingen doen pijn", zegt Van Hijum.

Rol werkgevers en werknemers
Bij scholing benadrukt de bewindspersoon de verantwoordelijkheid van werkenden zelf. Mensen moeten zelf blijven nadenken en werken aan hun perspectief. “Dat kun je niet alleen van je werkgever of van de overheid verwachten."
Waar mag de minister aan het eind van zijn termijn op afgerekend worden? Hij noemt onder meer “.. dat werkgevers zien dat sociale innovatie en investeren in mensen heel belangrijk is."

KoMmentaar

• Het is jammer dat PW niet vroeg naar de toekomst van het ao-stelsel, het verwerken van het advies van de Onafhankelijke Commissie Toekomst ArbeidsongeschiktheidsStelsel.
• Onuitvoerbaarheid is voor de minister kennelijk reden om – met de Kamer – af te wijken van ingezette lijnen. Dat kan consequenties hebben voor ‘ao-verzekering zzp’ers’ en ‘2^e jaar, 2^e spoor voor mkb’. Ingrijpende hervorming van het ao-stelsel zou ook daarop kunnen stuiten.
• Als zijn voorgangers toont de minister zich voorstander van het poldermodel. Maar hij lijkt geen druk of (subsidie)steun te zetten om sociale partners naar samenwerking te dringen.
• Slimmer werken, met de bestaande mensen meer doen: de arbodienstverleners dragen bij aan het dagelijks onderhoud van de zittende work force. Jammer dat de minister de arbosector niet noemt.

Het interview in PW-magazine, toegankelijk voor abonnees, of bij registratie voor twee gratis artikelen per maand.