Privéoverwegingen niet belangrijkste  

Werknemers werken vooral graag thuis omdat ze dan productiever zijn. Dit is één van de conclusies van EUR-promovendus Samantha Metselaar.
Ze deed onderzoek onder werknemers bij verschillende publieke organisaties in Nederland. Dat leidt haar tot opmerkelijke conclusies. Die morrelen aan de opvatting - van (een aantal) werkgevers - dat thuiswerk minder productief zou zijn.

Concentratietaken liever thuis
Privéoverwegingen zijn niet de belangrijkste motivatie om thuis te werken volgens Metselaar. In het EUR-nieuwsbericht zegt ze: “Mensen willen niet thuiswerken om, ik noem maar wat, een wasje te kunnen draaien. Privéredenen spelen ook een rol, maar ze doen dit dus vooral omdat ze ervaren dat ze hun werk er beter door doen.” Ze licht toe in de krant Het Parool: “Concentratietaken doen de meeste werknemers tegenwoordig liever vanuit huis. Thuis heb je veel minder onderbrekingen, waardoor je een stuk productiever kunt zijn”.

Zelf zeggenschap
Die meerwaarde van thuiswerk komt niet zonder meer tot stand. Metselaar: “Het werkt het best als er flexibiliteit is in beide domeinen: zowel werk als privé.” Er kunnen ook situaties zijn waarbij vaste schooltijden of zorgtaken nauwelijks ruimte laten voor flexibel invullen van werktijden. “Pas als medewerkers zelf zeggenschap hebben over wanneer en waar ze werken, zie je betere prestaties en een betere werk-privébalans.”

Werkdruk bezwaart
Andere factoren spelen ook een rol bij de voorkeur voor thuiswerken. Zo kan een langere reistijd de wens tot thuiswerken versterken. Terwijl een hoge werkdruk veelal gevoeld wordt als bezwarend voor de werk-privé balans bij thuiswerken. Bij werk dat veel afstemming met collega’s vraagt, neemt de voorkeur voor thuiswerken sterk af.

Metselaar in Het Parool over sommige managers: “Als jij medewerkers terughaalt met het idee dat je ze kunt controleren, dan gaat dat toch niet lukken. Je kijkt op kantoor toch niet continu over iemands schouder mee? Ik denk dat dit soort werkgevers weinig vertrouwen hebben in hun mensen en dat levert een ongezonde werkrelatie op.”

Motivatie telt
Diverse werkgevers willen hun mensen weer meer op kantoor zien. “Daarmee ga je terug naar een traditie die eigenlijk niet meer past bij wat veel mensen tegenwoordig zoeken bij een werkgever,” zegt Metselaar. Fysieke aanwezigheid is volgens haar geen garantie voor betere prestaties. “Wie zegt dat iemand die thuis niet productief is, dat op kantoor wel zou zijn? Productiviteit hangt vaak meer af van iemands motivatie dan van de plek waar je zit.”

KoM-kanttekening: productiviteit geen eenduidig begrip
De KoM-nieuwsbrief van 24 september 2025 beschreef onderzoek van London Business School professor Lynda Gratton. Zij maakt duidelijk dat managers geen eenduidige opvatting hebben van wat productiviteit is. Eén algemene uitspraak over het welles of nietes van productiviteit van thuis en hybride werken is niet realistisch. Gratton adviseert niet te kibbelen, maar een andere vraag te stellen: hoe is hybride werken aan te grijpen als mogelijkheid voor productiviteit? Het promotieonderzoek van Metselaar bevestigt het belang daarvan.

Het nieuwsbericht van de Erasmus Universiteit Rotterdam.
Het interview in Het Parool, 21 oktober 2025.
Illustraties van LinkedIn-pagina Metselaar.